ధర్మవీరులు

జనరల్ భక్త్ ఖాన్ (General Bhakth Khan)… చివరి రక్తపు బొట్టు వరకు దేశం కోసం పోరాడిన గొప్ప దేశ భక్తుడు. ఈస్టిండియా కంపెనీ (East India Company)లో సుబేదార్‌ పదవిని వదలి సిపాయిల తిరుగుబాటులో పాల్గొన్న గొప్ప యోధుడు. బ్రిటీష్ సేనలను ఢిల్లీ సరిహద్దుల నుంచి తరిమి కొట్టిన గొప్ప వీరుడు. మొఘల్ రాజు బహదూర్ షా లొంగిపోయినప్పటికీ లక్నో సేనలతో కలిసి చివరి వరకు బ్రిటీష్ వారితో పోరాటం చేశాడు.

జనరల్ భక్త్ ఖాన్ 1797లో రోహిల్ ఖండ్ ప్రాంతంలోని బిజ్నోర్ ప్రాంతంలో జన్మించారు. ఈస్టిండియా కంపెనీ పాలనలో సుబేదార్ గా పని చేశారు. కంపెనీలో అశ్వదళం, ఫిరంగి దళాలలో పని చేసి మంచి నైపుణ్యాన్ని పొందారు. ఆ తర్వాత మొదటి ఆంగ్లో-ఆఫ్ఘన్ యుద్ధంలో కీలక పాత్ర పోషించారు. 1857 మే 10న మీరట్ లో సిపాయిల తిరుగుబాటు ప్రారంభం అయింది.

ఈ తిరుగుబాటు కాస్త దేశ మంతటికి పాకింది. సిపాయిల తిరుగుబాటు నేపథ్యంలో జనరల్ భక్త్ ఖాన్ బ్రిటీష్ వారికి ఎదురు తిరిగాడు. మొఘల్ చక్రవర్తి బహదూర్ షా జాఫర్ కు మద్దతుగా భక్త్ ఖాన్ ఢిల్లీకి బయలు దేరాడు. భక్త్ ఖాన్ ఆధ్వర్యంలోని బెంగాల్ పదాతి దళానికి చెందిన అశ్విక దళం, ఫిరంగి దళం చేరికతో స్థానిక దళాల్లో ఉత్సాహం కలిగింది. వారంతా కలిసి బ్రిటన్ సైన్యాన్ని ఢిల్లీ సరిహద్దుల నుంచి తరిమి కొట్టాయి.

1జూలై 1857న పెద్ద ఎత్తున సైన్యంతో భక్త్ ఖాన్ ఢిల్లీకి చేరుకున్నాడు. అక్కడ స్థానిక సైన్యం ఢిల్లీని చేజిక్కిచ్చుకుని బహదూర్ షాను చక్రవర్తిగా ప్రకటించింది. దీంతో ఆ సైన్యంలో భక్త్ ఖాన్ కీలక అధికారిగా మారారు. ఆ తర్వాత రాజ్యంలో పన్నుల వసూలు, ఇతర సమస్యల పరిష్కారం కోసం భక్త్ ఖాన్ ఢిల్లీ నుంచి దూరంగా వెళ్లాల్సి వచ్చింది. ఇదే అదనుగా భావించిన బ్రిటన్ సైన్యం ఢిల్లీపై దాడి చేసింది.

14 సెప్టెంబర్ 1857న బ్రిటీష్ వాళ్లు కాశ్మీరీ గేట్‌ను స్వాధీనం చేసుకున్నారు. ఈ క్రమంలో బహదూర్ షా ఢిల్లీ విడిచి పారిపోయేందుకు ప్రయత్నించాడు. దీంతో బహదూర్ షాను పట్టుకుని సెప్టెంబర్ 20న అరెస్టు చేశారు. ఆ తర్వాత లక్నో, షహజాన్ పూర్ తిరుగుబాటుదారులతో కలిసి బ్రిటీష్ వారిపై భక్త్ ఖాన్ యుద్దాన్ని కొనసాగించాడు. చివరకు యుద్ధంలో గాయపడి 1859లో నేపాల్ లో మరణించాడు.

బ్రిటీష్ పాలనలో భారతీయులపై అనేకమైన దారుణాలు జరిగాయి. ఎదురు తిరిగిన వారిని దారుణంగా హింసించారు. చాలా ప్రాంతాల్లో భారతీయులను ఊచకోత కోశారు. ఇవి మనకు తెలిసిన కొన్ని ఘటనలు మాత్రమే. కానీ, మొదటి ప్రపంచ యుద్ధ సమయంలో విష వాయువులపై ప్రయోగానికి భారతీయులను గినియా పిగ్స్ లాగా బ్రిటీష్ వాళ్లు వాడుకున్నారని చాలా మందికి తెలియదు. ఆ విషవాయువుల వల్ల వేలాది మంది ప్రాణాలు కోల్పోయారనేది చరిత్ర గుర్తించని భయంకరమైన విషయం.

మొదటి ప్రపంచ యుద్ధ సమయంలో జర్మన్లు ​​​​రసాయన ఆయుధాలను ఉపయోగించారు. దీనివల్ల తీవ్ర విధ్వంసం జరిగింది. ఈ క్రమంలో జర్మనీకి ధీటుగా సమాధానం చెప్పేందుకు బ్రిటీష్ సాయుధ దళాలు క్లోరిన్, మస్టర్డ్ గ్యాస్, పాజ్ జీన్ వాయువులను ఉపయోగించాలని నిర్ణయించింది. దీని కోసం 1916లో ఇంగ్లండ్‌ లోని విల్ట్‌ షైర్‌ లోని సాలిస్‌ బరీకి సమీపంలో ఉన్న పోర్టన్‌ లో ‘వార్ డిపార్ట్‌మెంట్ ఎక్స్‌ పెరిమెంటల్ స్టేషన్’ను ఏర్పాటు చేశారు.

అప్పట్లో దీన్ని “పోర్టన్ డౌన్” అని పిలిచేవారు. ఇందులో పలు రకాల రసాయనాలను కెమికల్ ఏజెంట్స్ పై పరీక్షలు చేసేవారు. పాయిజన్ గ్యాస్ అనేది యూరోపియన్లతో పోలిస్తే ఇతర రంగు చర్మం గల వ్యక్తులపై ఎక్కువ నష్టాన్ని కలిగిస్తుందా లేదో తెలుసుకునేందుకు బ్రిటీష్ శాస్త్రవేత్తలు ప్రయోగాలు ప్రారంభించారు. ఈ పరీక్షల కోసం భారతీయులను గినియా పిగ్స్ మాదిరిగా వాడుకున్నారు.

యుద్ధ భూమిలో ప్రాణాంతకమైన విష వాయువును ఎంత మొత్తంలో వదిలితే శత్రువు మరణిస్తాడో గుర్తించేందుకు మొదట దాన్ని భారతీయులపై ప్రయోగాత్మకంగా ల్యాబ్ లో పరీక్షించారు. దీంతో చాలా మంది భారతీయులు అస్వస్థతకు గురయ్యారు. ఆస్పత్రి బారిన పడ్డారు. సుమారు 20 వేల మందికి పైగా మరణించారని లెక్కలు చెబుతున్నాయి. ఇంకా వేలాది మంది దీర్ఘకాలిక వ్యాధులకు గురై తమ విలువైన జీవితాన్నికోల్పోయారు.

బ్రిటీష్ (British) పాలకులను గడగడ లాడించిన యుద్దాల్లో సిపాయిల తిరుగుబాటు (Sipay Mutinee) ఒకటి. ఈ యుద్దంలో చరిత్ర లిఖించని ఎన్నో ఘటనలు కాలగర్బంలో కలిసిపోయాయి. అలాంటి ఘటనే పంజాబ్ లోని అజ్నాలాలో జరిగింది. సుమారు 500 మంది సిపాయిలు బ్రిటీష్ సైన్యాన్ని ఊచకోత కోసి ఆంగ్లేయుల ఆగ్రహానికి గురయ్యారు. దీంతో భారతీయ సిపాయిలను అత్యంత క్రూరంగా హతమార్చి ఆ రక్తపాతం తాలుకు ఆనవాలు లేకుండా చేశారు. దుర్మార్గం ఎన్నో రోజులు దాగదు కదా… కాలంతో పాటే ఆ దారుణం తాలుకు గుర్తులు కూడా బయటకు వచ్చాయి.

బ్రిటీష్ పాలకుల దురాగతాలు అన్నీ ఇన్నీ కావు. తవ్వే కొద్ది కాలగర్భం నుంచి బ్రిటీష్ దురాగతాల చిట్టా బయటపడుతూనే ఉంది. 2003లో అమృత సర్‌లో టౌన్ హాల్ లైబ్రరీలో దొరికిన ఓ పుస్తకరం బ్రిటీష్ పాలకుల కర్కశత్వాన్ని కండ్లకు కట్టినట్టు చూపిస్తోంది. సిపాయిల తిరుగుబాటు కాలంలో 26వ ఇన్ ఫాంట్రీకి చెందిన 282 మంది భారతీయ సైనికులపై బ్రిటీష్ క్రూరత్వానికి ‘క్రైసిస్ ఇన్ పంజాబ్’అనే పుస్తకం ఓ సజీవ సాక్ష్యంగా నిలుస్తోంది.

ఈ పుస్తకాన్ని అప్పటి అమృత్ సర్ డిప్యూటీ కమిషనర్ ఫెడ్రిక్ కూపర్ రచించినట్టు తెలుస్తోంది. ఈ పుస్తకంలో చెప్పిన వివరాలను ఆధారంగా చేసుకుని సురేందర్ కొచ్చర్ అనే పరిశోధకుడు ముందుకు సాగాడు. అలా ఆయన పాకిస్తాన్ సరిహద్దుకు 40 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న అజ్నాలాలోని గురుద్వారా సింగ్ సభ క్రింద కల్లయిన్‌వాలా బావి వద్దకు చేరుకున్నాడు.

అక్కడ 2104లో బావిలో తవ్వకాలు జరపగా వందలాది మంది జవాన్ల అస్థిపంజరాలు లభించాయి. పుస్తకంలోని వివరాల ప్రకారం…. వారంత 26వ ఇన్ ఫాంట్రీకి చెందిన భారతీయ సిపాయిలు. వారందరినీ లాహోర్ సమీపంలోని మియాన్ మీర్‌ వద్ద మోహరించారు. 1857లో సిపాయిల తిరుగుబాటు ప్రారంభం కావడంతో జూలై 30న ప్రకాశ్ పాండే నేతృత్వంలో సిపాయిలు బ్రిటీష్ వారిపై తిరుగుబాటు చేశారు.

బ్రిటీష్ మేజర్, సార్జెంట్ మేజర్, ఇతర బ్రిటీష్ సైనికులను భారతీయ సిపాయిలు హత మార్చి అజ్నాలా వైపునకు బయలు దేరారు. విషయం తెలుసుకున్న బ్రిటీష్ అధికారులు అజ్నాల వద్ద భారీగా సైన్యాన్ని మోహరించారు. భారతీయ సైనికులను బందించి ఓ ఇరుకైన చీకటి గదిలో బందించారు. వారిలో 200 మంది ఊపిరాడక మరణించారు. మరో 282 మందిని కాల్చి చంపారు. ఆ మృత దేహాలతో పాటు మరికొందరిని సజీవంగా పాడుబడిన ఆ బావిలో విసిరేశారు. 2014 నుంచి బావిని కలియన్ వాలా ఖు బదులుగా అమర వీరుల బావి అని పిలుస్తున్నారు.

బ్రిటీష్ పాలకుల దురాగతాలకు జలియన్ వాలా బాగ్ (Jallianwala Bagh)లాంటి ఘటనలు చరిత్ర పుస్తకాల్లో సాక్ష్యాలుగా నిలిచాయి. కానీ జలియన్ వాలా బాగ్ ను మించిన, చరిత్ర గుర్తించని ఘటనలు ఇంకా ఎన్నో ఉన్నాయి. అలాంటి ఘటనల్లో ‘మహువా దాబర్’(Mahua Dabar)ఘటన కూడా ఒకటి. బ్రిటీష్ వాళ్ల పైశాచికత్వానికి ఈ గ్రామంలో వేలాది మంది ప్రాణాలు కోల్పోయారు.

మహువా దాబర్ అనే గ్రామం ప్రస్తుత యూపీలోని అవద్ జిల్లాలోని బస్తీ టౌన్ లో ఉంది. 1857 సిపాయిల తిరుగుబాటు సమయంలో ఆరుగురు బ్రిటీష్ సైనికులతో కూడిన పడవ ఒకటి మహువా దాబర్ వైపుగా వచ్చింది. బ్రిటీష్ సైనికులను గుర్తించి వారిని గ్రామస్తులంతా చుట్టు ముట్టి దాడి చేశారు. దీంతో ఆరుగురు బ్రిటీష్ సైనికులు మరణించారు.

ఈ ఘటనపై బ్రిటీష్ పాలకులు సీరియస్ అయ్యారు. 20 జూన్ 1857న బ్రిటీష్ సైన్యం మహువా దాబర్ గ్రామాన్ని చుట్టు ముట్టింది. గ్రామంలో ఉన్న ప్రతి ఇంటిని బలవంతంగా నేల మట్టం చేశారు. కనిపించిన వారిని బ్రిటీష్ సైన్యం ఊచ కోసింది. గ్రామంలోని పలు ఇండ్లలోకి దూరి అందిన కాడికి డబ్బును దోచుకున్నారు. అడ్డువచ్చిన మహిళలపై అత్యాచారం చేసింది.

అందుబాటులో ఉన్న లెక్కల ప్రకారం… గ్రామంలో 250 మందిని బ్రిటీష్ సైన్యం ఉరి తీసింది. గ్రామంలోని మొత్తం 5000 మందిని ఊచకోత కోసింది. కొంత మంది గ్రామం నుంచి పారిపోయారు. దీంతో భారత దేశ పటంలో ఈ గ్రామం పేరు కనిపించకుండా పోయింది. ఆ తర్వాత 1994లో మహ్మద్ లతీఫ్ అనే వ్యక్తి ఈ గ్రామం గురించి పరిశోధన మొదలు పెట్టారు.

లక్నో విశ్వవిద్యాలయానికి చెందిన చరిత్రకారులతో ఆ జిల్లా కలెక్టర్ ఓ కమిటీని వేశారు. ఆ చరిత్రకారులు సుమారు 13 ఏండ్ల పరిశోధనల తర్వాత 1831నాటి మ్యాప్ ను కనుగొన్నారు. అందులో మహువా దాబర్ పట్టణాన్ని గుర్తించారు. ఆ తర్వాత 1857 మ్యాప్ పరిశీలిస్తే ఆ ప్రాంత మంతా వ్యవసాయ భూమిగా కనిపించింది.

షహీద్ మౌలావీ అహ్మదుల్లా షా (Shaheed Maulavi Ahmadullah Shah)… యూపీలోని ఫైజాబాద్ కేంద్రంగా బ్రిటీష్ సైన్యంపై విరుచుకు పడిన గొప్ప పోరాట యోధుడు. హిందూ ముస్లింలను ఏకం చేసి బ్రిటీష్ వారిపై యుద్దం చేసిన గొప్ప వీరుడు. ఢంకా మోగిస్తూ ప్రజలను ఉద్యమం వైపు పురిగొల్పి ఢంకా సింగ్‌ (Danka Shah)గా గుర్తింపు పొందిన వ్యక్తి. 1857 మొదటి స్వతంత్ర పోరాటంలో లైట్ హౌస్ రెబిలియన్ (తిరుగుబాటు లైట్ హౌస్)గా ఆయన్ని పిలిచే వారంటేనే ఆయన పోరాటం ఎలాంటిదో మనకు అర్థం అవుతుంది.

1787లో అహ్మదుల్లా షా జన్మించారు. హైదరాబాద్‌లో విద్యాభ్యాసం పూర్తి చేశారు. తర్వాత మత గురువు ఫర్హాన్ అలీ షా వద్ద శిష్యుడిగా చేరారు. ఫర్హాన్ అలీ సూచనల మేరకు గ్వాలియర్ ప్రాంతంలో సూఫీ సిద్దాంతాలను ప్రచారం చేసేందుకు మౌలావీ అహ్మదుల్లా షా వెళ్లారు. ప్రచార సమయంలో బ్రిటీష్ వారి దురాగతాలను కళ్లారా చూసి వారికి వ్యతిరేకంగా పోరాటం చేయాలని నిర్ణయించుకున్నారు.

హిందూ ముస్లింలను ఏకం చేసి బ్రిటీష్ వారికి వ్యతిరేకంగా పోరాటం చేసేలా ప్రజలను ఆయన ప్రేరేపించారు. నానాసాహెబ్, ఖాన్ బహదూర్ ఖాన్ లతో కలిసి సిపాయిలో తిరుగుబాటులో పాల్గొన్నారు. రష్యా, ఇరాక్, మక్కా ప్రాంతాలకు వెళ్లి అక్కడ యుద్ద విద్యలను నేర్చుకున్నారు. భారత్ కు తిరిగి వచ్చాక ‘కరపత్రాలు’పంచి పెడుతూ ప్రజలను స్వతంత్ర పోరాటం వైపు మళ్లించారు.

ఈ క్రమంలో బ్రిటీష్ ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా కుట్రలు చేస్తున్నారన్న ఆరోపణలపై ఆయన్ని పోలీసులు అరెస్టు చేశారు. విచారణ అనంతరం ఆయనకు మరణ శిక్ష విధించారు. ఆయన శిక్షను ఆ తర్వాత జీవిత ఖైదుగా మార్చారు. సిపాయిల తిరుగుబాటు ప్రారంభం కావడంతో ఆయన్ని భారతీయ సిపాయిలు జైలు నుంచి తప్పించారు. అక్కడి నుంచి అవధ్ కు వెళ్లి భారతీయ సిపాయిలతో కలిసి హెన్నీ మోంట్ గో మెర్రీ సేనలను ఓడించారు.

ఓటమిని జీర్ణించుకోలేకపోయిన బ్రిటీష్ సైన్యం ఆయన్ని ఎలాగైనా హతమార్చాలని భావించింది. అహ్మదుల్లా షాను పట్టించిన వారికి రూ. 50000ల నజరానా ప్రకటించారు. రాజా జగన్నాథ్ సింగ్ కపట ఉపాయంతొ అహ్మదుల్లాను పట్టుకున్నాడు. అహ్మదుల్లా షా తలను నరికి బ్రిటీష్ వారికి అందించి రూ. 50000 బహుమతిని అందుకున్నారు. ఆ తలను బ్రిటీష్ అధికారులు కోట్వాలీలో బహిరంగంగా వేలాడదీశారు.

షా మల్ సింగ్… బ్రిటీష్ పాలకుల అణిచివేతకు వ్యతిరేకంగా పోరాటం చేసిన వీరుడు. బ్రిటీష్ రెవెన్యూ వ్యవస్థను వ్యతిరేకించిన ధైర్యశాలి. 84 గ్రామాల ప్రజలను ఏకం చేసి బ్రిటీష్ పాలకుల గుండెల్లో రైళ్లు పరుగెత్తించిన ధీరుడు. బ్రిటీష్ అధికారికి చెందిన బంగ్లాను స్వాధీనం చేసుకుని దాన్ని న్యాయ మందిరంగా మార్చిన మహనీయుడు.

1797లో యూపీలోని బరౌత్ పరగణాల్లో షా మల్ సింగ్ జన్మించారు. చౌరసీ దేస్ (84 గ్రామాలు) భూములు చాలా వరకు సారవంతంగా ఉండేవి. దీంతో ఆ ప్రాంతమంతా పచ్చని పంటలతో అందంగా కనిపించేది. రైతులంతా చాలా వరకు ధనవంతులుగా ఉండే వారు. ఈ ప్రాంతంలో బ్రిటీష్ పాలకులు అధిక పన్నులు వసూలు చేసేవారు.

ఈ పన్నుల వల్ల చాలా మంది తమ భూములను కోల్పోయారు. దీంతో బ్రిటీష్ పాలకులకు ఎదురు తిరగాలని షామల్ నిర్ణయించుకున్నారు. రాత్రుళ్లు రోజుకో గ్రామం వెళుతూ అక్కడి రైతులను చైతన్యపరిచారు. అనంతరం బ్రిటీష్ పాలకులకు వ్యతిరేకంగా ఉద్యమం మొదలైంది. వడ్డీ వ్యాపారులు, బ్రిటీష్ అధికారుల ఇళ్లపై ఉద్యమకారులు దాడులు చేసేవారు. అక్కడ భారీగా డబ్బును కొల్ల గొట్టేవారు.

ఉద్యమ తీవ్రతను గుర్తించిన బ్రిటీష్ వాళ్లు దాన్ని అణిచి వేయాలని నిర్ణయించారు. భారీ ఎత్తున ఆ ప్రాంతానికి బ్రిటీష్ సైన్యాన్ని పంపి ఉద్యమాన్ని అణిచి వేశారు. ఆ సమయంలోనే షహీద్ షా మల్ సింగ్ కన్నుమూశారు.

భారత స్వతంత్య్ర పోరాటంలో జలియన్ వాలా బాగ్ ను తలిపించే ఘటన మున్షిగంజ్ (రాయ్ బరేలీ)లో జరిగింది. 1921లో మున్షిగంజ్‌ లో బ్రిటీష్ పాలకులకు వ్యతిరేకంగా రైతులంతా పోరుబాట పట్టారు. జిల్లా అధికారుల కార్యాలయాన్ని మట్టడించేందుకు కదం తొక్కారు. దీంతో బ్రిటీష్ సైన్యం వారిపై విచక్షణా రహితంగా కాల్పులు జరిపారు. ఈ కాల్పుల్లో వందల మంది రైతులు మరణించారు.

1920లో బాబా రామ్ చందర్ అనే వ్యక్తి ఫిజి నుంచి భారత్ కు వచ్చారు. అదే ఏడాది రాయ్ బరేలీలో ‘కిసాన్ సభ’ను ఏర్పాటు చేశారు. ఇందులో చాలామంది రైతులు సభ్యులుగా చేరి ప్రభుత్వ దురాగతాలకు ఎదురు తిరిగారు. ముఖ్యంగా ప్రభుత్వం విధించిన పన్నులు కట్టబోమని తేల్చి చెప్పారు. రోజురోజుకూ నిరసనలు పెరిగిపోవడంతో బ్రిటీష్ అధికారుల్లో ఆగ్రహం పెరిగిపోయింది. ఈ క్రమంలో పర్ స్టా గంజ్ ప్రాంతంలో రైతులపై బ్రిటీష్ సైన్యం కాల్పులు జరిపింది.

ఈ కాల్పుల్లో ఆరుగురు రైతులు మరణించారు. నిరసలను పక్క దోవ పట్టించేందుకు రైతులపై బ్రిటీష్ అధికారులు తీవ్ర ఆరోపణలు చేశారు. ప్రభుత్వ ధనాన్ని లూటీ చేసేందుకు ప్రయత్నించారని అందుకే కాల్పులు జరిపాపమని అసత్య ప్రచారాలు చేశారు. బ్రిటీష్ సైన్యం దురాగతలపై విసిగి పోయిన రైతులు 1921 జనవరి 6న జిల్లా హెడ్ క్వార్టర్స్ కు భారీ ర్యాలీగా వెళ్లారు.

దీనిపై ఆగ్రహంతో ఊగిపోయిన బ్రిటీష్ అధికారులు రైతులపై కాల్పులకు ఆదేశించారు. దీంతో రైతులపై బ్రిటీష్ సైనికులు విచక్షణా రహితంగా కాల్పులు జరిపారు. ఈ కాల్పుల్లో వందలాది మంది రైతుల ప్రాణాలను కోల్పోయారు. రైతుల మృతదేహాలతో అక్కడి సాయి నది నిండిపోయింది.

సోహన్ లాల్ పాతక్ (Sohan Lal Pathak)… వందేమాతం ఉర్దూ పత్రికకు సంపాదకుడిగా పని చేస్తూ ప్రజల్లో స్వాతంత్ర్య కాంక్ష రగిలించిన గొప్ప దేశ భక్తుడు. గదర్ పార్టీ తరఫున బర్మా, మలేషియా, సింగపూర్‌ లలో సైనికులతో కలిసి బ్రిటీష్ వ్యతిరేక తిరుగుబాటుకు నాయకత్వం వహించారు. క్షమాపణ చెబితే ప్రాణ భిక్ష పెడతామని బ్రిటీష్ వాళ్లు చేసిన ఆఫర్‌ ను తిరస్కరించిన గొప్ప వీరుడు. క్షమాపణ చెప్పాల్సింది మీరేనని తాను కాదని తెగేసి చెప్పిన ధైర్య శాలి.

1883 జనవరి 7న అమృత్ సర్‌ లోని పట్టి గ్రామంలో సోహన్ లాల్ పాతక్ జన్మించారు. మంచి మెరిట్ స్టూడెంట్ గా ఉండే ఈయన ఆ తర్వాత తన చదువును మధ్యలోనే వదిలి వేశారు. కుటుంబ పరిస్థితుల నేపథ్యంలో నీటిపారుదల శాఖలో ఉద్యోగిగా చేరారు. అనంతరం కొంత కాలానికే ఆ ఉద్యోగం వదిలి లాహోర్ లో ఉపాధ్యాయ శిక్షణ కళాశాలలో చేరారు. లాలా హర దాయల్ ప్రసంగాలతో స్ఫూర్తి పొందారు. ఆయన స్థాపించిన వందేమాతరం ఉర్దూ పత్రికలో సోహన్ లాల్ ఉద్యోగిగా చేరారు.

అతి తక్కువ కాలంలోనే లాలా లజపతి రాయ్ కు సన్నిహితునిగా మారారు. సియామ్, అమెరికాకు వెళ్లారు. అక్కడ హర దయాల్ స్థాపించిన గదర్ పార్టీ తరఫున రహస్య ఉద్యమాన్ని నడిపారు. బర్మా, మలేషియా, సింగపూర్ లలో నిర్వహించిన తిరుగుబాటుకు నాయకత్వం వహించారు. మొదట్లో సింగపూర్‌ లో బ్రిటీష్ సేనలను గదర్ పార్టీ నేతృత్వంలోని సేనలు తరిమి కొట్టాయి. దీంతో ఈ తిరుగుబాటును అణచి వేయాలని పెద్ద ఎత్తున బలగాలను బ్రిటీష్ ప్రభుత్వం అక్కడకు పంపించింది. బర్మాలో తిరుగుబాటుకు నేతృత్వం వహించేందుకు సోహన్ లాల్ వెళ్లారు.

మయన్మార్‌ లో ఆయన్ని బ్రిటీష్ అధికారులు అరెస్టు చేశారు. తప్పు ఒప్పుకుని క్షమాపణ చెబితే శిక్షను రద్దు చేస్తామంటూ సోహన్ లాల్ ముందు గవర్నర్ ఓ ప్రతిపాదన పట్టారు. కానీ, దాన్ని తిరస్కరించారు. క్షమాపణలు చెప్పాల్సింది బ్రిటీష్ పాలకులేనన్నారు. ఆగ్రహం చెందిన వారు ఆయనకు ఉరిశిక్ష విధించారు.

భారత స్వాతంత్ర పోరాట సమయంలో జరిగిన ఎన్నో ఘటనలు మనకు స్పూర్తిని ఇస్తాయి. మనలో పోరాట గుణాన్ని పెంచుతాయి. అలాంటి ఘటనల్లో వెల్లలూరు (Vellaloor) ఘటన ఒకటి. ఇక్కడ గ్రామస్తులంతా బ్రిటీష్ (British) పాలనకు వ్యతిరేకంగా పిడికిలి బిగించారు. ప్రాణాలు పోయినా సరే పన్నులు కట్టేది లేదని తెగేసి చెప్పారు. బ్రిటీష్ సార్వభౌమాధికారాన్ని సవాల్ చేసి వలస పాలకుల కర్కశత్వానికి బలైపోయారు.

తమిళనాడులోని మధురై జిల్లా వెల్లలూరులోని కలాన్ వంశానికి చెందిన రైతులంతా బ్రిటీష్ పాలకులకు ఎదురు తిరిగారు. ఎట్టి పరిస్థితుల్లోనూ పన్నులు కట్టే ప్రసక్తే లేదని తేల్చి చెప్పారు. దీంతో బ్రిటీష్ పాలకులు ఆగ్రహించారు. ఎలాగైనా ఉద్యమాన్ని అణచి వేయాలనుకున్నారు. తిరుగుబాటు నాయకులంతా రిరుంబూరు గ్రామంలోని కోవికుడి ఆలయంలో తలదాచుకున్న విషయాన్ని తెలుసుకున్నారు.

ఆలయం వద్దకు కల్నల్ హెరాన్ ఆధ్వర్యంలో సేనలను పంపించారు. హెరాన్ సేనలు ఆలయాన్ని తగులబెట్టి అందులోని విగ్రహాన్ని తీసుకు వచ్చారు. రూ. 5,000 చెల్లిస్తేనే ఆ విగ్రహాన్ని తిరిగి ఇస్తామని కల్నల్ హెరాన్ తేల్చి చెప్పారు. గ్రామస్తులు ఆ డబ్బులు ఇచ్చేందుకు నిరాకరించడంతో ఆ విగ్రహాన్ని కరిగించి వేశారు.

కల్నల్ హెరాన్ చర్యలు ఈస్టిండియా కంపెనీకి నచ్చలేదు. దీంతో ఆయన స్థానంలో కెప్టెన్ రమ్లీని నియమించారు. రమ్లీ తన సేనలతో కలిసి గ్రామానికి వెల్లి పన్నులు చెల్లించాలని ఆదేశించాడు. కానీ గ్రామస్తులు ఆ ఆజ్ఞను ధిక్కరించారు. దీంతో ఆ గ్రామాన్ని మొత్తానికి నిప్పంటించాలని తన సేనలను రమ్లి ఆదేశించాడు. తప్పించుకునేందుకు ప్రయత్నించే వారిని కాల్చి వేయాలని తన సేనలకు ఆదేశాలు జారీ చేశాడు.

1767 నాటి మద్రాసు ప్రభుత్వ అధికారిక గెజిట్ లో ఈ మారణకాండ గురించి నమోదైంది. కానీ ఏ చరిత్ర పుస్తకాల్లో ఈ మారణ హోమం గురించి ప్రస్తావించక పోవడం శోచనీయం. స్వతంత్ర్య పోరాటంలో జలియన్ వాలా బాగ్ ను మించిన ఊచకోత ఘటనలు ఎన్నో జరిగినా అవి చరిత్రకారులకు కనిపించక పోవడం బాధాకరం.

Shaheed Nahar Singh (Raja Nahar Singh)…. The Great Warrior of 1857 Rebellion. A great hero who guarded Delhi with his eagle eyes. Nahar Singh’s forces from Delhi to Ballabpur were called the ‘Iron Gate of Delhi’ by the British rulers to understand his ability.

Nahar Singh was born on 6 April 1821 in Ballabghar area of ​​Haryana. Father Raja Ram Singh and mother Basant Kaur. He studied martial arts under the tutelage of Pandit Kulkarni and Maulvi Rahman Khan. As his father died when he was young, Naval Singh took care of the affairs of the kingdom. Nahar Singh took over the kingdom at the age of 18.

The British rulers decided to suppress the rebellion of sepoys in Delhi. For this, the support of many kingdoms was sought. Pataudi and Dujjana supported the British. At the same time the principalities of Jajjar, Farooq Nagar and Lohar along with Nahar Singh also refused to support the British.

Nahar Shah supported Delhi Emperor Bahadur Shah. He defeated the British troops on the borders of Delhi. With this, the British rulers wrote a plan to occupy Delhi anyway. They went from the eastern part and occupied Delhi. Later he told Nahar Singh that the Mughal emperor is seeking your help for peace talks with the British. Nahar Singh and his army were surrounded by the British officers in the middle of the road. Nahar Singh was arrested and hanged

Great warrior Shaheedh Nahar singh